Jesienna aura często nas nie rozpieszcza. Chłodne dni, deszcz i skryte za chmurami słońce potrafią dać się we znaki i bez wątpienia wpływają na nasze samopoczucie.
Na sezonową chandrę i obniżone samopoczucie jest jednak wypróbowany sposób – powszechnie występujący na naszych łąkach dziurawiec.
Historia stosowania dziurawca zwyczajnego sięga zamierzchłych czasów starożytnej Grecji.
Zioło ze względu na szerokie spektrum właściwości używane było powszechnie zarówno wewnętrznie w postaci naparów i ekstraktów jak i zewnętrznie – przy leczeniu ran i oparzeń.

Depresja o łagodnym i umiarkowanym nasileniu

W ostatnich latach przeprowadzono szereg interesujących badań związanych z zastosowaniem dziurawca jako leku na depresję. Zioło przyjmowane w odpowiednich dawkach okazało się bardzo skuteczne przy leczeniu łagodnej i umiarkowanej postaci tej choroby, wykazując przy tym znacznie mniej skutków ubocznych w porównaniu z syntetycznymi lekami antydepresyjnymi.

Skład chemiczny i sposób działania

Ziele dziurawca zawiera wiele substancji aktywnych, w tym:

  • hiperycynę
  • hiperforynę
  • olejki eteryczne
  • flawonoidy (rutyna, kwercetyna)
  • hiperozyd
  • bakteriobójcze garbniki
  • witaminy A i C

Hiperycyna oraz pochodne fluoroglucyny działają hamująco na enzym MAO (monoaminooksydazę), który rozkłada serotoninę, noradrenalinę oraz dopaminę. Są to neuroprzekaźniki regulujące pracę naszego mózgu i całego układu nerwowego. Niektóre badania z sugerują także, że zioło działa podobnie do leków SSRI, hamując wychwyt zwrotny serotoniny tym samym pozytywnie wpływając na nasz nastrój.

Inne lecznicze zastosowania dziurawca

  1. Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Badania sugerują, że ziele dziurawca może pomóc złagodzić fizyczne i emocjonalne objawy PMS u niektórych kobiet, w tym skurcze, drażliwość, i zwiększony apetyt. Jedno z badan wykazało zmniejszenie nasilenia niekorzystnych objawów o 50%
  2. Klimakterium. Istnieją badania sugerujące, że ziele dziurawca w pomaga poprawić nastrój i zmniejsza  niepokój związany z przechodzeniem menopauzy.
  3. Sezonowe zaburzenie afektywne (SAD). Ziele dziurawca zwyczajnego poprawia nastrój u osób zmagających się SAD. Jest to łagodna forma depresji, występująca w miesiącach zimowych z powodu niedostatecznej ekspozycji na światło słoneczne.
    SAD często bywa leczony za pomocą terapii światłem. Badania pokazują, że stosowanie dziurawca w połączeniu z fototerapią wywiera efekt synergiczny.
  4. Wypryski, rany, drobne oparzenia, hemoroidy. Ziele dziurawca ma właściwości antybakteryjne i może  pomóc w zwalczaniu stanów zapalnych. Stosowany miejscowo (na skórę) może łagodzić objawy związane z drobnymi ranami i podrażnieniami skóry.
  5. Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD). Jedno z badań wykazało, że przyjmowanie 450 mg dziurawca zwyczajnego 2 razy dziennie przez 12 tygodni poprawiło objawy OCD.

Dawkowanie

Dawka  w przypadku depresji o łagodnym i średnim nasileniu a także sezonowych zaburzeniach nastroju wynosi 300 mg ekstraktu (standaryzowanego do 0,3% hiperycyny), stosowanego 3 razy dziennie, z posiłkami.
Łącznie 900 mg na dobę w dawkach podzielonych

Ziele dziurawca jest również dostępne w postaci ekstraktów alkoholowych a także suchego surowca przeznaczonego do zaparzania. W tym przypadku należy dawkować zgodnie z informacją na opakowaniu.

Możliwe interakcje

Ziele dziurawca wchodzi w interakcje z dużą liczbą leków, w większości przypadków zmniejszając  skuteczność ich działania.  Dotyczy to między innymi niektórych leków przeciwzakrzepowych, przeciwwirusowych i antybiotyków. Przyjmowanie preparatów opartych na zielu dziurawca zmniejsza również skuteczność hormonalnych środków antykoncepcyjnych.

W innych przypadkach ziele dziurawca może wzmocnić działanie leku.

Nie należy stosować dziurawca w przypadku przyjmowania syntetycznych leków antydepresyjnych.
W przypadku przyjmowania medykamentów stosowanie dziurawca należy skonsultować z lekarzem.

Referencje:

https://www.nccih.nih.gov/health/st-johns-wort-and-depression-in-depth
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28064110/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92750/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5010734/