„Czerwiec bzem pachnący”. To własnie teraz zbiera się pachnące, ciężkie kwiatostany tej rośliny, by sporządzić z nich wspierające nasze zdrowie mikstury.
Cenne właściwości lecznicze czarnego bzu znane były już w czasach starożytnych, dlatego właśnie na jego bazie wytwarzano nalewki oraz syropy, stosowane w leczeniu rozmaitych dolegliwości. Współczesne badania naukowe potwierdziły, że bez jest rośliną wykazującą szerokie spektrum oddziaływania farmakologicznego na organizm.
Do najbardziej znanych, tradycyjnych zastosowań preparatów z bzu należy leczenie stanów zapalnych górnych dróg oddechowych, przeziębień i grypy. Uważa się, że biologicznie aktywnymi substancjami, odpowiadającymi za lecznicze właściwości bzu są antocyjany, flawonoidy i triterpeny. Jednak warto wiedzieć, ze bez zawiera także szereg innych związków czynnych, nad którymi wciąż prowadzone są badania,
W czasach szczególnego zagrożenia wirusowego warto dodatkowo zadbać o odporność. Jedną z najciekawszych propozycji w tej materii jest stosowanie naturalnych preparatów z bzu czarnego, zarówno w formie syropów jaki i ekstraktów czy naparów.
I tak badania wykazały, że napary z kwiatów bzu czarnego wykazują działanie immunomodulujące, przeciwzapalne, napotne, wykrztuśne a nawet moczopędne. Znajduje to szczególne zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych o różnym podłożu.
Napary z bzu stosować można także jako płukanki w przypadku anginy, stanów zapalnych w obrębie jamy ustnej i krtani.
W kosmetyce odwary z bzu znajdują zastosowanie w kąpielach leczniczych i tonikach, zwiększając elastyczność naczyń krwionośnych a jednocześnie je uszczelniając.
Działanie przeciwwirusowe
Bardzo obiecująco wypadły badania dotyczące potencjalnych właściwości antywirusowych czarnego bzu. Naukowcy wzięli pod lupę grupę 60 pacjentów w przedziale wiekowym 18-54 lat, cierpiących na grypę wywołaną przez wirusy typu A i B. Podawano im doustnie syrop z czarnego bzu, tak chętnie stosowany kiedyś przez nasze babcie. W sezonie grypowym chorzy przyjmowali 15 ml syropu lub placebo cztery razy w ciągu doby, przez okres 5 dni.
Ustąpienie objawów choroby w przypadku osób przyjmujących syrop miało miejsce średnio aż 4 dni wcześniej w porównaniu z grupa placebo.
Naukowcy odkryli, że niektóre z flawonoidów występujących w czarnym bzie posiadają zdolność hamowania wirusa grypy H1N1 zbliżoną do leków syntetycznych.
Wpływ na odporność
Czarny bez stymuluje układ odpornościowy zarówno osób dotkniętych infekcjami wirusowymi jak i zdrowych. Badania wykazały zdolność ekstraktów z bzu czarnego do efektywnego zwiększenia produkcji cytokin – białek odpowiedzialnych za stymulację komórek odpornościowych organizmu. Obserwowany wzrost poziomu cytokin wynosił od 1,3 do 6,2-krotnego.
W innym eksperymencie badano oddziaływanie ekstraktu z owoców bzu na reakcję immunologiczną myszy cierpiących na malarię. Naukowcy zaobserwowali zwiększenie poziomu limfocytów
Obniżenie poziomu cukru we krwi
Wyciąg z czarnego bzu stabilizuje poziom glukozy poprzez zwiększenie jej wychwytu z krwi.
Co ciekawe, w obrębie trzustki zdaje się zwiększać produkcję insuliny.
Czarny bez jako przeciwutleniacz
Jak wykazały kolejne badania na przestrzeni ostatnich lat, przyczyną wielu tzw. chorób cywilizacyjnych jest stres oksydacyjny. Wymienić tu należy nowotwory, choroby układu sercowo-naczyniowego, schorzenia autoimmunologiczne a także neurodegradacyjne, w tym te związane postępującym wiekiem. Ekstrakt z owoców i kwiatów czarnego bzu wykazuje zdecydowane działanie antyoksydacyjne. Przy tym związki aktywne zawarte w cennej roślinie łatwo przenikają do tkanek i narządów.
Działanie moczopędne
Czarny bez posiada zdolność do rozszerzania naczyń nerkowych i ta drogą wpływa na zwiększenie produkcji moczu, tzw. diurezę. Przy czym zawarte w roślinie flawonoidy powstrzymując reabsorbcję zwrotną uryny poprzez oddziaływanie na ścianki kanalików nerkowych.
Działanie przeciwbakteryjne
W przeprowadzonych przez zespół włoskich naukowców, szeroko zakrojonych badaniach sprawdzano działanie przeciwbakteryjne aż 65 gatunków roślin i ekstraktów z nich. W liczbie tej znalazł się alkoholowy ekstrakt z czarnego bzu. Okazało się, że skutecznie hamował on wzrost bakterii z rodzin Bacillus subtilis, Staphyloccocus aureus, Salmo-nella typhi, Klebsiella pneumoniae i Pseudomonas aerugi-nosae.
Inny zespół naukowców zbadał zdolności różnego rodzaju ekstraktów z czarnego bzu przeciwko infekcjom wywołanym przez bakterie odpowiedzialne za tzw. zakażenia szpitalne, takie jak gronkowiec złocisty. Najsilniejsze działanie wykazał tu etanolowy roztwór z kwiatów bzu czarnego.
Podsumowanie
Czarny bez ze względu na niezwykle szeroki wachlarz właściwości, z których sporą część omówiliśmy w powyższym tekście, zasługuje na szczególną uwagę osób zainteresowanych naturalnymi a jednocześnie skutecznymi metodami leczenia. Tradycyjne zastosowania lecznicze bzu zostały w pełni dowiedzione przez badania naukowe.
Wiedza o naturalnych remediach na choroby, przekazywana z pokolenia na pokolenie nie po raz pierwszy znalazła potwierdzenie.
Bibliografia:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4312558/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29695965
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5904404/