Już od czasów starożytnych domyślano się związku pomiędzy ogólnym stanem zdrowia jamy ustnej a niektórymi chorobami. Słynny grecki lekarz Hipokrates opisał przypadek artretyzmu, który ustąpił dzięki wyrwaniu chorego zęba. Już w czasach nowożytnych angielski lekarz William Hunter doszedł do wniosku, że infekcje zębów i dziąseł przyczyniają się do rozwoju chorób ogólnych. Konsekwencje jego tezy były dość radykalne- wielu ówczesnych Brytyjczyków zaczęło usuwać zęby w myśl kiepsko pojętej profilaktyki…
XXI wiek przyniósł wiele nowych metod badawczych, dzięki którym stało się możliwe dowiedzenie związku stanu jamy ustnej z chorobami takimi jak cukrzyca typu 2 , niektóre nowotwory czy choroby serca. Okazało się, jak duże znaczenie ma wpływ stanu zapalnego i infekcji bakteryjnych na cały organizm.
Skąd biorą się stany zapalne?
Jednym z głównych powodów, dla których myjemy zęby, jest pozbycie się zalegającej na nich płytki nazębnej. Jak wiadomo, jest ona siedliskiem bakterii produkujących kwasy, które z kolei atakują szkliwo zębów i w konsekwencji wywołują próchnicę. Inne gatunki drobnoustrojów powodujące choroby dziąseł należą do grupy organizmów beztlenowych, co oznacza, że sprzyja im gruba warstwa kamienia nazębnego. W początkowym stadium choroba dziąseł objawia się min. krwawieniem towarzyszącym myciu zębów. Natomiast nieleczona infekcja prowadzić może do stanu zapalnego przyzębia, co oznacza „odklejanie się” tkanek od zębów i gwałtowne namnażanie się bakterii w powstałej kieszeni – wolnej przestrzeni pomiędzy zębem a dziąsłem.
Zęby a choroby serca
Być może najlepiej dowiedziony jest związek stanu jamy ustnej z chorobą sercowo- naczyniową. W 2007 opublikowano badania dowodzące, że głębokie czyszczenie zębów i dziąseł w znieczuleniu miejscowym zapewniało w konsekwencji zdrowsze i bardziej elastyczne tętnice sześć miesięcy później. Kilka lat później zespół amerykańskich naukowców wykazał, że choroby przyzębia są związane z występowaniem miażdżycy tętnic. Nie ma dowodu, że choroby przyzębia sa jedynymi i bezpośrednimi przyczynami występowania wyżej wymienionych dolegliwości. Na pewno duże znaczenie mają także odżywianie i styl życia, podobnie jak w przypadku wielu innych dolegliwości.
Zęby a cukrzyca
Istnieją natomiast badania dowodzące bezpośredniego związku stanu dziąseł z cukrzycą. Okazuje się, że leczenie stanów zapalnych przyzębia wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2.
Zęby a nowotwory
W tym przypadku istnieją jedynie pośrednie dowody na istnienie wyżej wymienionej zależności . Okazuje się, że mutacje komórek wywołujące raka występują częściej, gdy towarzyszy im przewlekłe zapalenie jamy ustnej. Badania wykazały także, że jedna z bakterii wywołujących choroby dziąseł- fusobacterium nucleatum – może obniżać aktywność układu odpornościowego w kierunku rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych.
Regularne szczotkowanie zębów dwa razy dziennie sprzyja zachowaniu zdrowych zębów. Co dość istotne, istnieją badania potwierdzające większą skuteczność elektrycznych szczoteczek do zębów w porównaniu z ich tradycyjnymi odpowiednikami. Co ciekawe, nie ma twardych dowodów na skuteczność nici dentystycznych.
Warto więc zadbać o zęby nie tylko ze względu na estetykę i promienny uśmiech. Współczesne badania dowiodły, że jama ustna to istotny czynnik wpływający na kondycję całego organizmu.
Bibliografia: