Dolina Hunza

Co jakiś czas świat  obiega sensacyjna wiadomość – oto odkryto  plemię ludzi długowiecznych. Najczęściej chodzi o niezbyt liczne grupy etniczne , zagubione w głębokiej dżungli, niedostępnych górach lub pośród bezkresnego stepu.

Najbardziej znanym i najlepiej zbadanym plemieniem długowiecznych ludzi są żyjący u podnóża Himalajów Hunzowie. Wielu z nich dożywa ponad 100 lat, przy czym nawet w podeszłym wieku cieszy się witalnością i dobrym zdrowiem. Nic więc dziwnego, że styl życia i dieta Hunzów stały się przedmiotem zainteresowania współczesnej nauki.

Dzieci Hunza

Długowieczni Hunzowie

Już blisko pół wieku temu znakomity angielski lekarz, dr Robert McCarrison przeprowadził zakrojone na szeroką skalę badania najbardziej rozpowszechnionych na kontynencie azjatyckim chorób. W czasie przebywania wśród Hunzów stwierdził ze zdziwieniem, że ludzie Ci nie znają  dolegliwości gastrycznych, takich jak wrzody dwunastnicy, żołądka czy wyrostka robaczkowego.  Z kolei nowotwory, przemęczenie, stany depresyjne czy lękowe a nawet pospolite przeziębienie należą wśród Hunzów do rzadkości. Mężczyźni nie cierpią na  schorzenia układu krążenia,  zawały serca czy wysoki poziom cholesterolu. Jakież musiało być zdziwienie dr McCarrisona, gdy odkrył, że przypadki zostania ojcem w wieku 90 lat nie należą wśród Hunzów do rzadkości, podobnie zresztą jak macierzyństwo 50- letnich kobiet!

Dieta

Angielski lekarz podszedł do zbadania niezwykłego zagadnienia w sposób metodyczny. Stwierdził, że musi istnieć związek między dietą Hunzów, ich stylem życia a długowiecznością i odpornością na choroby.  Okazało się, że jadłospis Hunzów oparty jest na kilku rodzajach zbóż, takich jak pszenica, jęczmień, proso i gryka. Do tego dochodzą zielone warzywa,  ziemniaki oraz warzywa strączkowe, przede wszystkim fasola i groch. Dieta Hunzów bogata jest również w mleko i jego przetwory, takie jak lassi, maślanka czy masło. Cenione są morele i owoce morwy, obowiązkowo suszone   na słońcu.  Chętnie spożywa się mleko i sery owczekozie i krowieziemniaki pomidory, dużo słodkich migdałów, a także wytwarzany z nich, pełen wartości odżywczych olej.
Mięso jada się w małych ilościach, w zasadzie tylko przy wyjątkowych okazjach.

Czapati – podstawa jadłospisu Hunzów

Czapati to popularny w całych północnych Indiach i regionie Himalajów rodzaj pieczywa, wyrabianego ze zmielonego ziarna pszenicy, często z dodatkiem grochu, jęczmienia lub fasoli. Oczywiście ziarna zbóż mielone są w całości – nikomu do głowy nie przyszło, by pozbawiać je otoczki, tak bogatej w składniki odżywcze. Co ciekawe, Hunzowie nigdy nie jadają białego chleba, ponieważ uważają, że nie jest on smaczny.

Jeśli chodzi o warzywa, Hunzowie z powodzeniem uprawiają marchew, szpinak, sałatę, rzodkiew, rzepę czy dynię. Znają dobrodziejstwa płynące ze spożywania kiełków roślin, a także ziół. Używanie tych ostatnich do przyrządzania potraw jest powszechnym zwyczajem, jednak np. gotowanie warzyw zawsze odbywa się w zakrytym pokrywka garnku, gdyż Hunzowie uważają, że światło niszczy wartości odżywcze włoszczyzny.

Jesień w dolinie Hunza
Jasna cera i zielone oczy dziewczyny Hunza

Ciekawostki

Nie wszyscy wiedzą, że Hunzowie należą do grupy ludów Scyto-Słowiańskich. Często spotkamy tam więc dziewczyny o blond włosach i niebieskich oczach. Z kolei starsze przedstawicielki płci pięknej słyną z gładkiej cery twarzy, mimo że zabiegi medycyny estetycznej są tam raczej nie znane. Mężczyźni cieszą się życiem nawet w podeszłym wieku, zachowują witalność i dobre samopoczucie oraz pełnię męskości. Pracują do końca swych dni, a słowo „emerytura” jest im nieznane.