Historia pszczół jako gatunku jest zdecydowanie dłuższa niż dzieje ludzkości i zaczęła się około 40 milionów lat temu. Pożyteczne owady zapylały rośliny a z pozyskanego nektaru wytwarzały słodką, wysoce kaloryczną substancję – miód. Gdy tylko człowiek odkrył jego cenne właściwości , zaczął wykorzystywać je na wiele różnych sposobów. Najstarsze świadectwa stosowania miodu jako środka leczniczego pochodzą z Egiptu, Babilonu i Starożytnych Chin. Grecki praojciec medycyny Hipokrates znał ponad trzysta receptur na mikstury lecznicze wytwarzane z użyciem miodu.

Potwierdzone właściwości miodu

Miód ze względu na właściwości antyseptyczne przyśpiesza gojenie ran a także wspomaga organizm w walce z infekcjami górnych dróg oddechowych. Potrafi także obniżać ciśnienie krwi, przynosi ulgę w chorobach wątroby i dróg żółciowych. Ze względu na zawartość glukozy i fruktozy miód zapewnia także szybki zastrzyk energii dla mózgu i mięśni.

Współczesna nauka dostarcza nam kolejnych dowodów na skuteczność apioterapii w różnych jej formach. Badania laboratoryjne wykazały, że jad pszczeli i jego aktywny składnik melityna, są niezwykle skuteczne w zwalczaniu kilku rodzajów nowotworów, takich jak czerniak, rak płuc, trzustki i jajników.

Jad pszczeli niszczy komórki raka piersi

Rak piersi to jeden z najczęściej występujących nowotworów. Co gorsza, wykazuje tendencję do rozwijania odporności na istniejące metody leczenia. Naukowcy z Instytutu Badań Medycznych w Perth w Australii odkryli, że zawarta w jadzie pszczelim melityna w bardzo szybkim tempie niszczy strukturę komórek rakowych, nie atakując przy tym zdrowej tkanki. Zdumiewające było także tempo procesu. Wystarczyło zaledwie 60 minut, by jad pszczeli nieodwracalnie uszkodził błony komórkowe tkanek dotkniętych zmianami nowotworowymi.
Co ciekawe, jad trzmieli nie zawierający w swoim składzie melityny, nie wykazywał podobnego działania.

Jad pszczeli potrzebuje zaledwie 20 minut, by poważenie zakłócić przekazywanie informacji chemicznych w komórkach rakowych, tzw. szlaków sygnałowych, niezbędnych nowotworom do namnażania się i wzrostu. Melityna blokuje także receptory aktywujące wzrost w błonie komórkowej.

Terapia skojarzona

Ponieważ melityna uszkadza błony komórkowe tkanek dotkniętych nowotworem, może również umożliwić penetrację i niszczenie komórek rakowych przez współczesne leki przeciwnowotworowe.

Aby przetestować tę możliwość, naukowcy podali myszom dotkniętych nowotworem melitynę i lek docetaksel. Okazało się, że obie substancje wykazały działanie synergiczne. Ma to znaczenie także w kontekście możliwości potencjalnego obniżenia dawki leków stosowanych przy chemioterapii, wykazujących się dużą toksycznością.

Ważny jest również fakt powszechnej niemal dostępności jadu pszczelego także w krajach o słabo rozwiniętym systemie opieki zdrowotnej.

Jak konkludują autorzy badań:

„Jad pszczoły miodnej jest dostępny na całym świecie co stwarza możliwość dostępu do niedrogiego leczenia w odległych lub słabiej rozwiniętych regionach świata. Konieczne będą dalsze badania, aby stwierdzić, czy jad niektórych gatunków pszczół wykazuje silniejsze lub bardziej specyficzne działanie przeciwnowotworowe”.

Bibliografia:
https://www.nature.com/articles/s41698-020-00129-0
https://www.uwa.edu.au/news/article/2020/september/honeybee-venom-found-to-kill-aggressive-breast-cancer-cells 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6721819/